Uyku Bozuklukları

Uyku, vücudumuzun zihinsel ve fiziksel olarak dinlenmesini sağlar. Günümüzde ortalama 8-9 saat uyku yetişkin bireyler için yeterlidir. Fakat bebeklerin günde 13-16 saat uykuya ihtiyacı vardır. 

Uyku ile ilgili Şikayetler

• Hiç uyuyamıyorum

• Gece sürekli uyanıyorum

• Aşırı uyuyorum

• Sıçrayarak uyanıyorum

• Kabuslar görüyorum

• Oturuken bile uyuyabiliyorum

Uykunun Yararları

• Sağlığımız için büyük bir öneme sahiptir, yemek-içmek kadar önemlidir. Uyku vücudu dinlendirir ve tekrar enerji toparlamasına yardımcı olur.  Uyku anında kalp atım hızı yavaşlar, tansiyon düşer, solunum yavaşlar, vücut sıcaklığı düşer, iç orgaların çalışması azalır. 

UYKU BOZUKLUĞU NEDİR?

• Birçok hastalıkların bünyede barınması ya da dış etkenler sebebiyle normal uyku düzeninin bozulması olarak tanımlanır. Uyku kalitesi, uyku süresi önemlidir, uyku bozukluğu nedeniyle kişiler uykularını yeteri kadar alamadıkları için sabhaları dinlenmiş olarak kalkamazlar, uyanamazlar ya da gün içerisinde çok yorgun hissederler. 

Tedavisinde uyku bozukluğunun altına yatan ana sebep araştırılır. Özellikle uyku apnesi, narkolepsi ve kalp rahatsızlıkları etken olabilmektedir. Uyku kliniklerinde geçirilen bir süre sonra kalp, beyin ve solunumda düzenlenme gözlemlenmiştir. 

İNSOMNİA (UYUYAMAM AHSTALIĞI) NEDİR?

• Uykuya dalamama veya gece boyunca uykuya geçme sürecinde zorlanma, normal zamandan daha erken bir sürede uyanma ve gün boyunca yorgun hissetme olarak tanımlanabilir. Uyuma zorluğu çeken kişiler uygunsuz durumlada uykuya dalmaktadır. Eğer böyle bir durum gerçekleşirse uyku apnesi sebeptir. Uyku problemi yaşayan bireylerin çoğunlukla altında başka bir sebep yatmaktadır. 

Belirtileri: 

• gündüz uyuklama hali,

•  yorgunluk, 

• horlama, 

• soluksuz kalma, 

• sinirlilik hali, 

• hafıza sorunları, 

• dikkat eksikliği, 

• anksiyete, 

• sakarlık, 

• hata yapma, ...

Nedenleri arasında stres, altta yatan başka rahatsızlıklar, ilaçlar, yaşam tarzı, kafein, alkol kullanımı, duygusal problemler, tiroit hastalıkları, psikolojik sorunlar (depresyon, kronik stres) bulunmaktadır.

UYKU APNESİ NEDİR?

• Uyku sırasında solunumun durması ve birkaç saniyelik boğulma yaşanmasıdır. Kandaki oksijen düşer ve beyin uyama sinyali gönderir. Kişi gece boyunca birkaç kez uyanabilir. Kişi sabah uyandığında birkaç kez uyandığını hatırlamaz ve anlamlandıramadığı bir yorgunluk hali içerisinde bulunur.

Belirtileri:

• Baş ağrısı

• Sinirlilik

• Halsizlik

• Ağız kuruluğu

• Dikkat eksikliği

• Kalp ritim bozukluğu

• Horlama

• Yüksek tansiyon

• Hafıza sorunları

Uyku apnesi ciddi ve tedavi edilmesi gerekn bir rahatsızlıktır. Tedavisinde çeşidi, derinliği, solunum yolu şekline göre değişiklik gösterir. Bir hava makinesi maskesinin hkişiye takılması ile basınçlı hava verilir. Gece boyunca kişiye hava takviyesi yapılan cihaz aracılığıyla uyku süresi boyunca solunum yolları kapanmaz ve hastanın uykusu bölünmeden uykuya devam eder.  kişi sigara ve alkol tüketimini azaltmalıdır. Ayrıca kilonun kontrol altına alınması gerekmektedir, düzenli egzersiz yapılmalıdır, uyumadan önce ağır yemekler tüketilmemelidir.

NARKOLEPSİ NEDİR?

• Gündüzleri aşırı uyku eğilimi ve kısa süreli uyku ataklarından oluşur. Uyuklama sırasında rüya görmek ve rüya benzeri halisünasyonlar görmek uyarı niteliğindedir. 

Belirtileri: Gülme veya öfke hisleriyle beraber oluşan kasların kontrolünün kaybı ve uyku paralizi adı verilen uyandıktan sonra hareket edememe halidir.

Tedavisinde kişiye gün içinde uyanık kalabilmsi için ilaç verilmektedir. Antidepresanlar, uyanır uyanmaz yaşanan felçlik hissini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.

HUZURSUZ BACAK SENDROMU NEDİR?

• Otururken ya da yatarken bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı olarak tanımlanabilir. Uyuşma, karıncalanma, bazen de tanımlanamayan bir his olarak kendini gösterir. Kişinin hareketsiz olduğu durumlarda ortaya çıkar ve giderek kötüleşir. 

Belirtileri:

• Bacak ve ayaklarda huzursuzluk

• Sürekli olarak ayakları hareket ettirme ihtiyacı

• Geceleri artan ağrılar ve rahatsızlık

• Bacaklarda istemsiz seğirmeler

Tedavisinde; kafein alımını azaltma, yatmadan önce sıcak bir banyo yapma, rahatlama egzersizleri, bacağa uygulanacak sıcak veya soğuk kompresler önerilir. Bazı durumlarda etkili ilaçlar da verilmektedir.